Ondersteuningsprogramma Wtza- intern toezicht voor zorgaanbieders
Per 1 januari 2022 is de Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza) in werking getreden. Onderdeel van deze nieuwe wet is dat het intern toezicht, bestaande uit minimaal drie personen, voor een grotere groep zorgaanbieders verplicht is. Het inregelen van het intern toezicht is voor veel zorgaanbieders een grote uitdaging; waar begin ik, wat zijn mijn rechten en plichten en waar vind ik toezichthouders die bij mij en mijn organisatie passen?
Wij, de Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in Zorg en Welzijn (NVTZ), gunnen elke zorgaanbieder goed en passend intern toezicht. Daarom heeft de NVTZ samen met een aantal brancheverenigingen de handen ineengeslagen. We hebben voor zorgaanbieders, die nog geen intern toezicht hebben of hun intern toezicht verder moeten professionaliseren, een tweejarig programma ontwikkeld. Gedurende deze twee jaar helpen we u als zorgaanbieder bij het organiseren van goed en passend intern toezicht.
Snel naar
Lid worden
We hebben voor zorgaanbieders, die nog geen intern toezicht hebben of het verder moeten professionaliseren, een tweejarig ondersteuningsprogramma ontwikkeld.
Inhoud programma
Het ondersteuningsprogramma bestaat uit verschillende onderdelen, deze worden per onderdeel hieronder kort toegelicht.
Aanvullende diensten
De NVTZ heeft, samen met de NVTZ Academie en het NVTZ Zoek+Vind platform, aanvullende diensten ontwikkeld. Dit platform en het professionaliseringsprogramma worden hier verder toegelicht.
Voor wie?
Het ondersteuningsprogramma is geschikt voor zorgaanbieders die nog niet voldoen aan de gestelde eisen aan het interne toezicht zoals beschreven in de Wtza.
De in de Wtza aan het interne toezicht gestelde eisen zijn onder andere:
- Het interne toezicht moet bestaan uit tenminste drie natuurlijke personen;
- Deze personen moeten onafhankelijk zijn, mogen geen (zakelijke/familiaire) relatie met de zorgaanbieder hebben;
- Het interne toezicht staat benoemd in de statuten, en als er geen statuten zijn op een andere wijze schriftelijk vastgelegd (in een reglement);
- De interne toezichthouder richt zich bij de vervulling van zijn taak naar het belang van de instelling, het te behartigen maatschappelijke belang en het belang van de betrokkenen;
- De interne toezichthouder stelt een profielschets op voor de leden van het interne toezicht;
- Ten minste eenmaal per jaar wordt de interne toezichthouder schriftelijk op de hoogte gesteld van het strategisch beleid, algemene en financiële risico’s en de beheers- en controlesystemen van de zorgaanbieder.
Voor BV’s, stichtingen, verenigingen, NV’s en coöperaties gelden aanvullende regels voor het interne toezicht, gesteld in de Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen.
Weet u nog niet zeker aan welke eisen u moet voldoen van de Wtza? Doorloop dan het ‘Stroomschema Wtza ’ van het CIBG.
Lid worden Wtza lidmaatschap
We hebben voor zorgaanbieders, die nog geen intern toezicht hebben of het verder moeten professionaliseren, een tweejarig programma ontwikkeld. Gedurende deze twee jaar helpen we u als zorgaanbieder bij het organiseren van goed en passend intern toezicht.
Inhoud ondersteuningsprogramma
De NVTZ heeft voor zorgaanbieders die nog niet aan de eisen van het intern toezicht voldoen of waarvan het intern toezicht verder wil professionaliseren een ondersteuningsprogramma ontwikkeld. Gedurende een periode van twee jaar kunt u tegen een gering tarief gebruik maken van de kennis en ervaring van de NVTZ. En heeft u toegang tot alle ledendiensten van de NVTZ zoals modeldocumenten, governance helpdesk, bijeenkomsten, publicaties en toegang tot het ledengedeelte van de website. Ook kunt u met uw overige vragen over het intern toezicht bij het intern toezicht team van de NVTZ terecht.
Modeldocumenten
Het interne toezicht moet schriftelijke vastgelegd worden in de statuten of, wanneer een zorgaanbieder geen statuten heeft, in een ander schriftelijk document (reglement). De NVTZ heeft modelstatuten voor een stichting en BV en stelt een reglement op voor VOF’s, maatschappen en eenmanszaken.
Verder heeft de NVTZ een Handreiking profielschets lid raad van toezicht ontwikkeld. Wanneer u een profielschets gaat opstellen, kunt u hier gebruik van maken.
Governance Helpdesk
Zorgaanbieders die gebruik maken van het tweejarige programma, kunnen gebruikmaken van de Governance Helpdesk. Aan de Governance Helpdesk kunnen (juridisch) inhoudelijke vragen over het intern toezicht worden voorgelegd.
(Informatie) bijeenkomsten
Elke twee maanden worden er informatiebijeenkomsten georganiseerd. Deze bijeenkomsten bieden de gelegenheid om vragen te stellen en met elkaar in gesprek te gaan over de ervaren knelpunten bij het implementeren van de eisen rondom het intern toezicht. Deze bijeenkomsten zullen doorgaans online plaatsvinden. In de agenda vindt u terug wanneer de eerstvolgende bijeenkomst plaatsvindt.
Naast deze informatiebijeenkomsten organiseert de NVTZ regelmatig bijeenkomsten voor toezichthouders rondom een speciaal thema. Als u gebruik maakt van het ondersteuningsprogramma kunt u gratis aan deze bijeenkomsten deelnemen. Ook deze bijeenkomsten vindt u terug in de agenda.
Overige ledendiensten
Als zorgaanbieder in het ondersteuningsprogramma kunt u op verschillende manieren op de hoogte blijven over de ontwikkelingen rondom de Wtza op het gebied van intern toezicht en het ondersteuningsprogramma. Zo kunt u elk kwartaal een nieuwsbrief ontvangen en wordt de Wtza – intern toezichtpagina regelmatig bijgewerkt.
Bent u geïnteresseerd in het ontvangen van de nieuwsbrief?
De NVTZ brengt regelmatig publicaties uit om toezichthouders te informeren rondom een thema en hen te ondersteunen in hun toezichthoudende rol. Elke zorgaanbieder ontvangt bij elke nieuwe publicatie kosteloos een exemplaar.
Als u specifieke vragen over het ondersteuningsprogramma of intern toezicht heeft dan kunt bij het intern-toezichtteam van de NVTZ terecht. U kunt dan mailen naar WTZA@nvtz.nl. Wanneer bepaalde vragen vaak binnenkomen dan worden deze toegevoegd aan de FAQ en behandeld in bijeenkomsten. De FAQ met antwoorden op veelgestelde vragen kunt u onderaan deze pagina vinden.
Als deelnemer van het ondersteuningsprogramma kunt u verder kosteloos vacatures voor interne toezichthouders plaatsen op de website van de NVTZ.
Kosten
De kosten voor dit tweejarige ondersteuningsprogramma bedragen in totaal 400 euro voor 2 jaar (u ontvangt van de NVTZ eenmalig een factuur voor dit bedrag). De startdatum van ons tweejarige ondersteuningsprogramma bepaalt u helemaal zelf. Als u nu start met het programma, dan blijft de NVTZ ook na 1 januari 2024 de tweejarige ondersteuning bieden.
Let op: u dient het intern toezicht uiterlijk vóór 2024 geregeld te hebben.
Professionaliseringsprogramma Wtza
In samenwerking met de NVTZ Academie is een professionaliseringsprogramma (opleidingspakket) ontwikkeld met als doel om (aankomende) interne toezichthouders samen met de directie of bestuurder van de zorgaanbieder een goede basis te geven om het interne toezicht verder vorm te geven.
Het ‘Professionaliseringsprogramma Meerwaarde van de Raad van Toezicht‘ bestaat uit een uitgebreide E-learning, bestaande uit vijf modules, online en live bijeenkomsten. Op deze pagina vertellen we u graag meer over dit unieke professionaliseringsprogramma. De toezichthouders en de directie of bestuurder kunnen gedurende een periode van twee jaar gebruik maken van dit opleidingspakket voor 995 euro
Aanvullende diensten
Voor veel zorgaanbieders is het vinden van interne toezichthouders een grote uitdaging. En als het interne toezicht aangesteld is dan komen er allerlei vragen naar boven over de taken en verantwoordelijkheden van het interne toezicht. Daarom heeft de NVTZ in samenwerking met het NVTZ Zoek+Vind platform en de NVTZ Academie, naast het ondersteuningsprogramma, een aanvullend aanbod ontwikkeld.
Zoekt u interne toezichthouders?
- De pool van Wtzatoezicht.nl bestaat uit een diverse en grote groep van beschikbare toezichthouders. Met de juiste samenstelling van het interne toezicht, krijgen zorgaanbieders mensen aan boord die met een frisse, objectieve blik toegevoegde waarde leveren aan de organisatie en de zorg.
De medewerkers van Wtzatoezicht.nl stellen samen met u een zoekprofiel op en begeleiden het zoek- en selectieproces tot er drie passende toezichthouders gevonden zijn. Kijk voor meer informatie op wtzatoezicht.nl.
Bent u opzoek naar drie toezichthouders, dan kunt u gebruikmaken van Wtzatoezicht.nl voor het aangepaste tarief van 3500 euro (ex. BTW). - Heeft u al één of meer toezichthouders en bent u op zoek naar één losse toezichthouder, dan kunt u tegen het ledentarief van de NVTZ gebruikmaken van NVTZ Zoek + Vind.
Veelgestelde vragen – FAQ
Er is geen vast minimum te bezoldigen bedrag voor een toezichthouder. Een maximum bestaat wel, en is vastgelegd in de Wet Normering Topinkomens (WNT). Het advies wat de NVTZ met betrekking tot het maximum te bezoldigen bedrag heeft uitgebracht, is hier te lezen (tabel 2022).
Zoals hierboven geschreven is dit een wettelijk maximum. Het minimum is niet vastgelegd; de NVTZ adviseert om minimaal een onkostenvergoeding te bezoldigen. Daarbij kan, voor het vaststellen van het bedrag, gekeken worden naar de uren die per jaar aan de functie wordt besteed en de complexiteit van de organisatie. Een bedrag per vergadering is ook een mogelijkheid. Er kan ook, bij een startende of kleine zorgaanbieder, gekozen worden voor een groeimodel. Leg vooraf de afspraken hierover vast, hoe in een x aantal jaar naar een vast bedrag wordt toegewerkt.
Iedereen, mits deze persoon in staat is op onafhankelijke wijze toezicht te houden op de organisatie. Onafhankelijk betekend dat de persoon in kwestie geen familielid, werknemer (of recente oud-werknemer), of op een andere manier een zakelijke relatie met de zorgorganisatie heeft. Zie voor alle onafhankelijkheidseisen Artikel 7 van het Uitvoeringsbesluit Wtza.
Er zijn verschillende manieren om toezichthouders te vinden. Heeft u nog geen intern toezicht? Dan is het verstandig om op zoek te gaan naar iemand met ervaring in intern toezicht. Samen kunt u aan de slag gaan met het oprichten van een raad van toezicht en afspraken maken over het aantal bijeenkomsten, de te bespreken onderwerpen, de manier waarop het interne toezicht informatie over de organisatie krijgt in te zien en de vergoeding. Als uw instelling moet voldoen aan de Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza) gelden ook de eisen gesteld in deze wet aan het interne toezicht: namelijk dat u een raad van toezicht moet hebben van ten minste drie personen.
Waar vindt u toezichthouders:
- Wtzatoezicht.nl, het matchingsplatform van de NVTZ. Hierop worden zorgorganisaties gematcht aan Wtza-toezichthouders die passen bij wat ze nodig hebben. Voor meer informatie zie wtzatoezicht.nl.
- Inschakelen van een bemiddelingsbureau.
- Zelf een vacature uitzetten, bijvoorbeeld op LinkedIn. Leden van de NVTZ kunnen gratis een vacature op onze website zetten.
- Iemand vragen uit uw netwerk. Dit mag geen familielid zijn of een persoon met wie u een (zakelijke) relatie hebt. Ook moet deze persoon onafhankelijk en kritisch zijn werk kunnen doen. Zie ook het antwoord op de vraag ‘wie mag ik vragen als toezichthouder?’.
Nee, in de telling van zorgverleners tellen stagiaires en vrijwilligers niet mee. Stafmedewerkers en andere medewerkers die geen zorg verlenen tellen ook niet mee. Zie ook deze pagina op de website toetredingzorgaanbieders.nl hierover, zo tellen ZZP’ers bijvoorbeeld wel mee. Het aantal FTE’s is niet relevant, het gaat bij het tellen om het aantal personen.
Met betrekking tot het intern toezicht uit de Wtza gelden de volgende regels.
De zorgaanbieder heeft een intern toezicht nodig bij 26 of meer zorgverleners.
De uitzondering hierop geldt voor organisaties die medisch specialistische zorg verlenen, zorg verlenen waarbij een cliënt langer dan een etmaal in de zorgorganisatie verblijft of een familie- of ouderinitiatief zijn. Zie voor een uitgebreidere toelichting deze pagina op de website toetredingzorgaanbieders.nl.
Ja. Een zorgverzekeraar kan extra eisen stellen aan de bestuursstructuur van een zorgaanbieder.
De NVTZ heeft op dit moment verschillende modeldocumenten voor stichtingen in de zorg. Hierin wordt rekening gehouden met alle geldende wet- en regelgeving, waaronder de Wtza. De volgende documenten zijn al beschikbaar:
- Modelstatuten voor stichtingen;
- Modelreglement raad van toezicht;
- Modelreglement raad van bestuur (beschikbaar voor leden op aanvraag).
De documenten zijn voor het laatst aangepast in 2023.
Naast de bestaande documenten is de NVTZ de volgende documenten aan het ontwikkelen:
- Reglement raad van toezicht voor niet-rechtspersonen, zoals een VOF, maatschap of eenmanszaak;
- Statuten voor een BV-DGA.
Deze documenten zijn naar verwachting halverwege 2023 beschikbaar.
Stichtingen kunnen gebruikmaken van de modelstatuten en reglementen van de NVTZ. In de toelichting op de modeldocumenten is te lezen hoe de wetgeving is toegepast in de modelstatuten en -reglementen.
Bv’s, en andere rechtspersonen met rechtspersoonlijkheid, kunnen gebruikmaken van de Checklist Wtza. In deze checklist staat welke zaken er vanuit de Wtza in de statuten moeten staan. De reglementen kunt u op basis hiervan ook aanpassen. Een reglement sluit aan op de statuten. Als u bepaalde zaken op grond van de Wtza in de statuten wijzigt welke ook in het reglement staan, dan past u het reglement op de statuten aan.
Dient u vanuit de Wtza ook te voldoen aan de jaarverantwoording? De NZA heeft handreikingen gemaakt voor zorgaanbieders die een jaarverantwoording openbaar moeten maken. Hierin vindt u tips over waar u in de voorbereiding aan kunt denken en krijgt u extra toelichting op vragen die in DigiMV gesteld worden.
Toegang tot beschikbare toezichthouders tegen ledentarief
Hoe kunnen zorgaanbieders gebruik maken van het NVTZ Wtza – lidmaatschap?
Gun uzelf goed intern toezicht, dat u en uw zorgorganisatie vooruithelpt en toegevoegde waarde levert. Meld u nu aan voor het gesubsidieerde tweejarige programma van de NVTZ via deze link.
Het ondersteuningsprogramma werkt met verschillende ‘stromen’. Leden van brancheorganisaties kunnen vanaf de startdatum van de stroom zelf een datum vaststellen wanneer het ondersteuningsprogramma ingaat.
Stroom 1 – vanaf maart 2022
- ZKN
- InEen
- LHV
- KNMT
- BVKZ
Stroom 2 – vanaf september 2022
- Flz – Federatie landbouw en zorg
- ZorgthuisNL
- BO Geboortezorg
- Werkgeversvereniging Fysiotherapeuten (WVF)
- SPOT
Stroom 3
Startdatum en deelnemende brancheorganisaties zijn nog niet bekend
Aanleiding en betrokken partijen
Op 1 januari 2022 is de Wtza in werking getreden. De NVTZ heeft nagedacht over de gevolgen van deze wet met betrekking tot de vergunningsplichtige zorgaanbieders, die aan de in de wet gestelde criteria voor intern toezicht moeten gaan voldoen. En wat de NVTZ samen met de Branchevereniging Kleinschalige Zorg (BVKZ), Brancheorganisaties Zorg (Boz) en de Nederlandse Vereniging van bestuurders in de Zorg (NVZD) daarin kunnen betekenen. De BVKZ, omdat deze brancheorganisatie zich zorgen maakt over de gevolgen van deze wet voor haar achterban. De NVTZ, omdat deze vereniging als doel heeft om het intern toezicht te professionaliseren en daar, met meer dan 1000 raden van toezicht van zorginstellingen en welzijnsorganisaties die lid zijn van de NVTZ, al veel ervaring mee heeft. De Boz en de NVZD zijn genoemd omdat het intern toezicht samenhangt met de Governance Code Zorg en in samenspel met de bestuurder van een zorgaanbieder vorm krijgt.
Na overleg met VWS hebben bovengenoemde vier partijen contact gehad voor het indienen van een subsidieaanvraag om het intern toezicht met betrekking tot de Wtza te bevorderen, daartoe zijn in de eerste zes maanden van 2021 diverse gesprekken met betrokken partijen gevoerd.
Alhoewel op dit moment het exacte aantal zorgaanbieders, die aan de criteria van intern toezicht moeten gaan voldoen niet bekend is, kan naar aanleiding van een schatting aangenomen worden dat het om meer dan 2500 zorgaanbieders gaat. Dit aantal is gebaseerd op de ongeveer 4000 zorginstellingen die een WTZitoelating hebben (dataset van VWS, 2020), en automatisch naar de Wtza omgezet worden. Niet elke organisatie zal aan de criteria van het intern toezicht moeten voldoen en een deel, met name de grotere organisaties, voldoet reeds aan de gestelde criteria.
Een andere benadering om vast te stellen om hoeveel toezichthouders het gaat, zijn het aantal koepelorganisaties in Nederland. Afgaand op schattingen van hoeveel zorgaanbieders nog niet voldoen aan de Wtza, zijn er minstens 3000 toezichthouders nodig in de komende anderhalf jaar (tot eind 2023).
Gezien het aantal actieve toezichthouders en de mate van professionaliteit die verwacht wordt, stelt de Wtza het veld voor een grote opgave. De BVKZ en de NVTZ willen zich beide inzetten om de pool van beschikbare toezichthouders te vergroten en de professionaliteit van goed intern toezicht te verhogen. De BVKZ en de NVTZ beschikken echter niet over de middelen en mogelijkheden om binnen hun huidige activiteiten een dergelijke grote operatie te kunnen bewerkstelligen. In dit projectplan houden we rekening met de best mogelijke inschatting van de veranderopgave en de mogelijkheden van de in te zetten middelen.
Het plan ter bevordering van het intern toezicht bestaat uit twee componenten in een subsidieaanvraag:
- Inrichten en professionaliseren van het intern toezicht (tweejarig ondersteuningspakket)
- Creëren van een pool van interne toezichthouders (Zoek + Vind met kandidatenbestand geschikt voor de Wtza)
Waar staan we nu?
Update: 5 augustus 2022
(Model)documenten
De NVTZ heeft verschillende behulpzame documenten ontwikkeld voor zorgaanbieders die aan de slag moeten met het intern toezicht. Weet u niet waar u moet beginnen met het intern toezicht? Neem dan het Stappenplan intern toezicht door. Om te controleren of de statuten en reglementen voldoen aan de Wtza, kunnen zorgaanbieders gebruikmaken van de Checklist statuten en reglementen. Wanneer u een profielschets lid raad van toezicht gaat opstellen, kunt u gebruikmaken van de Handreiking profielschets lid raad van toezicht.
Bijeenkomsten
In mei en juni 2022 werden vijf bijeenkomsten georganiseerd voor zorgaanbieders die meer willen weten over het ondersteuningsprogramma van de NVTZ. Tijdens deze online bijeenkomsten kunnen zorgaanbieders zich oriënteren op het deelnemen aan het programma. Tijdens deze online bijeenkomsten kunnen zorgaanbieders zich oriënteren op het deelnemen aan het programma.
Nieuwsbrief NVTZ Wtza – intern toezicht
In juni 2022 is de eerste Wtza – intern toezicht nieuwsbrief verstuurd met daarin een update van alle verschillende onderdelen van het project. Bent u ook geïnteresseerd in het ontvangen van de nieuwsbrief?