Wachttijden ggz blijven hoog

Mensen wachten in bijna alle regio’s en voor alle diagnoses te lang

De wachttijden en het aantal wachtplekken in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) blijven onverminderd hoog. De wachttijd op een aanmeldgesprek is vaak te hoog, maar als iemand eenmaal is aangemeld wordt diegene vaak wél op tijd geholpen met een behandeling. Dat blijkt uit de Informatiekaart van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). De blijvende druk op de ggz komt waarschijnlijk door meerdere oorzaken. De vraag naar ggz stijgt nog steeds en ook de arbeidsproblematiek speelt een rol. Daarnaast zien we dat structureel meer ggz-aanbieders in 2023 wachttijdinformatie aanleverde dan in 2022. Hierdoor krijgen we het toegankelijkheidsprobleem in de ggz steeds beter in beeld.

Cijfers

Uit de cijfers van de NZa blijkt dat het aantal wachtplekken nog steeds stijgt, maar minder sterk dan de jaren ervoor. In december 2023 zijn er 97.450 wachtplekken, in december 2022 waren dat er nog 87.114. Van het totaal aantal wachtplekken in 2023 staat iets meer dan de helft, 55.390 zorgvragers (56,8 %), nog steeds langer dan de Treeknorm op een wachtlijst. Dit zijn geen unieke wachtenden. Iemand kan bij meerdere zorgaanbieders tegelijk op een wachtlijst staan en kan daardoor dubbel worden meegeteld. Om die reden spreken we nu van wachtplekken. De hoogste instroom is in de basis-ggz, depressieve stemmingsstoornissen en trauma- en stressgerelateerde stoornissen.

Wachttijden zijn gezamenlijke verantwoordelijkheid

De toegankelijkheid van de ggz is niet de verantwoordelijkheid van één partij. Regionale partijen zijn van elkaar afhankelijk om wachttijden in de ggz te verminderen. De Inspectie gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de NZa constateerde dat eerder in hun toezicht. In bijna alle regio’s is de samenwerking inmiddels sterk verbeterd. Veel regio’s werken met regionale versnellers en met de wachttijden aanpak van de IGJ en de NZa. We constateren dat het meerwaarde heeft als meer regio’s aan de slag gaan met regionale taskforces, transfertafels en de regionale versnellers. Partijen kunnen daarnaast de bevindingen uit deze informatiekaart gebruiken bij het gesprek in de regio. De NZa publiceerde drie weken geleden de uitkomsten van een onderzoek naar de manier waarop zorgverzekeraars invulling geven aan de zorgplicht in de medisch specialistische zorg en de ggz.

Aanleveren van wachttijdinformatie

Zorgaanbieders in de ggz zijn verplicht om maandelijkse wachttijdinformatie aan te leveren. Sinds oktober 2022 leveren zorgaanbieders gegevens niet meer aan via Vektis, maar direct bij de NZa. Bij deze overgang zagen we fluctuaties in de aanleveringen van wachttijdgegevens. Lage en schommelende aanleverpercentages zorgden voor een niet representatief beeld, waardoor we geen betrouwbare uitspraken konden doen. De NZa heeft samen met zorgaanbieders het proces rondom het aanleveren van wachttijdinformatie inmiddels verbeterd. De aanleverpercentages zijn nu hoog en stabiel.