Ledenfestival – Zorg voor goed werk  

Op 18 november heeft het NVTZ-ledenfestival ’zorg voor goed werk’ plaatsgevonden. Deze dag stond in het teken van de arbeidsmarktproblematiek. Drie  sprekers hebben de aanwezigen hun perspectief op de arbeidsmarktvraagstukken voorgelegd. 

Paul Rullmann over de adviezen van de commissie werken in de zorg   

Begin oktober van dit jaar heeft de commissie Werken in de Zorg (VWS) adviezen uitgebracht over modern werkgeverschap, met daarin bijzondere aandacht voor de rol van (verenigingen van) bestuurders en toezichthouders. Paul Rullmann, lid van deze commissie, was de eerste spreker op het NVTZ-ledenfestival. Hij gaf aan dat er jaarlijks nog voldoende studenten instromen in de zorgsector, maar dat het probleem ligt bij de uitstroom van het zorgpersoneel. Binnen twee jaar verlaat bijna 40 procent van de werknemers de organisatie. De focus van organisaties moet daarom liggen op het behoud van zorgpersoneel. Dit kan, volgens de commissie, door steviger in te zetten op regionale samenwerkingen, door de relatie zorg en onderwijs te intensiveren en door in te zetten op technologische innovatie.   

  Rullmann vervolgde dat in deze opgave een belangrijke taak is weggelegd voor de raad van toezicht. De raad van toezicht kan het betreffende thema agenderen, persisteren, steunen en stimuleren. Daarnaast kan de raad van toezicht de dialoog over arbeidsmarktvraagstukken met buurinstellingen stimuleren en bijvoorbeeld deelnemen aan regionale netwerkmeetings. 

Marilieke Engbers over het ongezegde in de boardroom  

De tweede spreker van de dag was Marilieke Engbers. In haar onderzoek ‘Kracht & Tegenkracht’ (VTW, 2019) heeft zij onderzocht hoe het ongezegde in de boardroom besluitvorming kan beïnvloeden. Een goed functionerende raad van toezicht werkt vanuit cohesie en vertrouwen. De kwaliteit van besluitvorming kan onder druk komen te staan wanneer een serieus meningsverschil ontstaat en er niet voldoende tijd is om deze verschillen te onderzoeken. Lastige onderwerpen, zoals het functioneren van de bestuurder of het functioneren van de raad van toezicht, komen daarom niet makkelijk op de agenda, omdat deze onderwerpen snel kunnen leiden tot conflict. Om conflicten te voorkomen doen raden van toezicht veel vanuit compliance. Maar een goed functionerende raad van toezicht heeft het inhoudelijke conflict nodig. Inhoudelijk conflict zorgt er namelijk voor dat onderwerpen vanuit verschillende perspectieven worden bekeken wat de besluitvorming ten goede kan komen. Marilieke Engbers sloot haar presentatie af met de vraag of er voldoende over de subjectieve onderwerpen wordt gepraat in de organisaties van de aanwezigen of dat deze worden vermeden omdat dit kan leiden tot conflict. Aan de raad van toezicht de taak om na te gaan of de juiste thema’s op de agenda staan. 

Linda Boot over belang van samenwerking in de regio   

De dag werd afgesloten met een presentatie van Linda Boot, voorzitter van de raad van commissarissen van Regioplus. Boot stelde de aanwezige toezichthouders de vraag of hun organisaties al inzetten op krimp. Op dit moment worden zorgorganisaties steeds groter door de stijgende zorgvraag. Juist nu zorgorganisaties moeite hebben om genoeg gekwalificeerd personeel aan de organisatie te binden. Door in te zetten op krimp worden organisaties gestimuleerd om anders te organiseren. Om dit te kunnen realiseren moet de maatschappij een sociaal vangnet vormen, waar zorg is voor elkaar en iedereen mee kan doen. Gemeenten spelen een belangrijke rol in het opnieuw neerzetten van de betrokkenheid in de wijk. Zorginstellingen kunnen dit niet alleen. Daarom heeft de toezichthouder de taak om bruggen te slaan tussen de zorgorganisatie en lokale, regionale belangrijke partijen. Het belang van de zorgorganisatie moet niet meer voorop staan, maar het belang van de populatie van de gemeente. 

Praktische tips van Linda Boot

Hoe hou je je mensen binnen en ‘gelukkig’?

• Vertel je mensen elke dag dat wat ze doen verschil maakt, dat je dat waardeert en dat de maatschappij het nodig heeft en waardeert.
• Geef hen een eerlijk loon, en goede werkomstandigheden. Simpele dingen; een (warme) maaltijd of een makkelijke parkeerplaats. Zorg voor hen zoals je zou willen dat er voor jou wordt gezorgd. Zorg ook voor de juiste verhouding in je organisatie in het functiegebouw en de verdeling van werk en verantwoordelijkheid. Maak het transparant.
• Begeleid hen goed, vanaf het begin.
• Denk aan de emotionele belasting en ondersteun daar goed in, zoals bij de brandweer of in het leger. Dat is niet overdreven, dat is nodig. Collega’s onderling doen dat over het algemeen het beste, maak daar/ geef hen daar tijd voor.
• Vraag je eens af; Waarom kunnen mensen bij Google of de eerste de beste start-up op hun werk een dag per week besteden aan het verbeteren van hun werk en doen we dat in de zorg niet. Het zou zoveel opleveren. Het vraagt een investering, maar dat verdien je terug, zeker als je het verloop erdoor terugdringt.
• Bedrijfscultuur is deels maakbaar, werk er bewust aan. Niet in mooie woorden maar in gedrag, maak met je bestuur afspraken over welk gedrag van hen die cultuur bevordert.
• Lange termijn visie is onontkoombaar en nodig, lapmiddelen zijn niet genoeg. Echt een leven lang leren en ontwikkelen, werk samen met reguliere onderwijs en leg het meteen bij indiensttreding van een medewerker als maatwerk vast. Geen programma waar iemand misschien aan kan deelnemen als er nog tijd en geld is, nee, echt uren en geld voor inplannen.

Door Linda Boot – gastspreker tijdens het NVTZ Ledenfestival over vraagstukken en oplossingen in regionale zorg