Terugblik op webinar ‘Hoe houd je toezicht in een samenwerkingsnetwerk van jeugdzorg en onderwijs?’

Donderdag 17 juni organiseerden de NVTZ en VTOI-NVTK  een digitale bijeenkomst over kwetsbare groepen in de jeugdzorg en het organiseren van samenwerkingsverbanden om hen betere hulp te kunnen bieden. Verschillende rapporten wijzen uit dat juist deze kinderen en jongeren extra getroffen zijn door de maatregelen rondom Corona, door het wegvallen van (fysiek) onderwijs en veranderingen in de zorg. Daarnaast krijgen zij in veel gevallen niet meteen de hulp die zij nodig hebben; kinderen in nood staan gemiddeld tien maanden op een wachtlijst. Een veelgenoemde mogelijke manier om de jeugdzorg beter te organiseren en daarmee kinderen sneller en beter hulp te kunnen bieden is de netwerkaanpak. Bij veel toezichthouders roept dit de vraag op wat hun rol is in zo’n samenwerkingsnetwerk en hoe zij daar toezicht op kunnen houden. 

De bijeenkomst werd gestart met een betoog van Willem van Leeuwen, onder meer onafhankelijk voorzitter van een Samenwerkingverband passend onderwijs. Vanuit zijn eigen ervaring besprak hij hoe organisaties zichzelf vaak beperken door eigen regels, terwijl de wettelijke ruimte groter is. En constateerde hij ook: Soms heb je ruimte buiten de wettelijke kaders nodig om tot een goede oplossing van het maatschappelijke probleem te komen. En als je deelnemers in een netwerk deze keuze maakt, moet je er wel met zijn allen achter blijven staan en goed vastleggen. In de breakout-sessie die volgde op zijn betoog, gaf hij de deelnemers de vraag mee om te onderzoeken wat voor gedrag zij vertoonden en of ze zichzelf misschien meer beperkten dan nodig.

In het tweede deel van het webinar ging Jan Heijmans, voorzitter CvB Stichting Signum, in op de ontwikkelde wijkaanpak om kwetsbare jongeren tijdens de coronapandemie te ondersteunen in Den Bosch. Een brede coalitie van organisaties was hierbij betrokken.

Hij gaf de deelnemers de vraag mee om met elkaar te bespreken hoe je als toezichthouder het verschil kan maken in het leven van een kind. En ook: wat kun je morgen al doen om hiermee te beginnen?

Iedere groep in de breakout-sessies bestond uit zowel toezichthouders uit de zorg als onderwijs. Uit de terugkoppeling van de deelnemers kwam duidelijk naar voren dat alleen al de gelegenheid om in deze combinatie met elkaar over de vragen te praten, als zeer waardevol werd gezien. De meegegeven vragen gaven een prima start voor het gesprek maar er kwamen niet noodzakelijkwijs antwoorden op die vragen in de groep.

Tips van de deelnemers:

• Zoek  elkaar als RvT van verschillende organisaties op en ga het gesprek aan
• Het bespreken van een casus kan helpen om elkaars ‘taal’ te begrijpen, daardoor een betere samenwerking te realiseren
• Durf buiten de geijkte paden te zoeken naar oplossingen, maar zorg voor draagvlak en leg goed vast
• Deel interessante en relevante informatie met je eigen RvT-leden
• Wacht niet af maar reageer proactief, stel vragen
• Elke vergadering afsluiten met een korte reflectie of je hebt gehandeld in het belang van je doelgroep
• Stel je vragen niet alleen aan je bestuurder maar stel ze ook in je netwerk
• Stel de vraag of het bijdraagt aan het optimale ontwikkelkans van het kind
• Blijf niet praten maar handel ook, neem je verantwoordelijkheid en acteer. Faciliteer en stimuleer dit als toezichthouder
• Plan, do, check, act-principe kun je ook toepassen op de ‘zachte’ kanten van toezicht
• Werk aan een relatie tussen toezicht en bestuur volgens het ‘no-surprise’-princiep zodat je als RvT niet voor verrassingen komt te staan.

Info

Ik zie, ik zie, wat jij (nog) niet ziet: Inzicht in factoren die bijdragen aan de invloed van intern toezicht op de meerwaarde van netwerken in zorg en welzijn (Barbara Geurtsen, Levinas Governance Instituut)